Wraki Kołobrzegu

Kołobrzeg ze względu na swoje położenie w środkowej części południowego wybrzeża Bałtyku stanowił od zarania dziejów ważny ośrodek handlowy. Podczas II wojny światowej port w Kołobrzegu był niemiecką bazą morską a od 1945 roku spełniał rolę ważnego punktu ewakuacyjnego.

Od 2016 roku Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu prowadzi systematyczne badania pod kątem lokalizacji i ewidencji podwodnych stanowisk archeologicznych.

W 2017 roku ekipa Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu wydobyła z morza i tym samym uratowała przed zniszczeniem liczne morskie eksponaty m.in.: 75 mm armatę Schneider wz.97, morską podstawę 20 mm działka Oerlikon, kotwicę patentową Halla oraz elementy wydobytej w Podczelu niemieckiej jednostki z czasów walk o Kołobrzeg. Armata Schneidera pochodzi z roku 1917 i posiada numer seryjny 11712 widoczny na zamku oraz obsadzie armaty oraz bicia zakładów zbrojeniowych Puteaux pod Paryżem. Na polskie pochodzenie działa wskazuje fakt: niemiecka instrukcja obsługi promów z 1943 roku, gdzie w wykazie uzbrojenia wyszczególnione jest 75 mm armata wz.97 (Polska).

Wszystkie pozyskane zabytki techniki morskiej zostały przez pracowników Kołobrzeskiego Skansenu Morskiego wyremontowane i udostępnione dla zwiedzających.

W 2018 roku Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu otrzymało dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Dzięki dotacji Muzeum zrealizowało projekt: ,,Wraki Kołobrzegu 2018. Rozpoznanie podwodnych stanowisk archeologicznych w ramach badań AZP.” Prace badawcze prowadzone były na wysokości Podczela (na wschód od przebadanego w 2016 roku rejonu) z pokładu jednostki hydrograficzno-pomiarowej – ECHO 2 oraz jednostki pomiarowo – nurkowej SARACEN II. Podczas prac zostały znalezione 3 nowe stanowiska wrakowe.

W 2018 roku ekipa muzealna kontynuowała również prace na zlokalizowanych wcześniej stanowiskach wrakowych. Najciekawsze efekty przyniosły dalsze badania wraku niemieckiego promu desantowego F 193, który zatonął w marcu 1945 roku w okolicach Kołobrzegu, wydobyto m.in. nietypową osłonę armaty Schneidera (nie jest znana w takiej formie z żadnych zdjęć), co może świadczyć o modyfikacji dokonanej poza fabryką: w małym warsztacie lub stoczni, czyniąc ją tym samym unikatowym rarytasem.

,,Wraki Kołobrzegu” - niemieckie działko przeciwlotnicze Oerlikon na podstawie morskiej.

9 listopada 2018 roku w ramach projektu ,,Wraki Kołobrzegu” Muzeum Oręża Polskiego z partnerami wydobyło windę kotwiczna oraz niemieckie działko przeciwlotnicze Oerlikon na podstawie morskiej. Waga podstawy z działkiem wynosi około 550 kg.

Działko (automatyczne) zostało zaprojektowane w roku 1914 przez Niemca Reinholda Beckera. Było szeroko stosowane podczas pierwszej oraz drugiej wojny światowej. W zmodyfikowanej formie używane jest do dzisiaj np. Amerykanie montowali je na monitorach rzecznych podczas wojny w Wietnamie. Bardzo rozpowszechnione w siłach morskich Straży Granicznych wielu państw.

Wydobyta w 2017 roku podstawa od działka Oerlikon, znajduje się w Kołobrzeskim Skansenie Morskim i posiada oznaczenia „OERLIKON 2 cm Flak 29” oraz numer 1908.

Jak mówi Aleksander Ostasz – dyrektor Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu oraz rzeczoznawca MKiDN:

,,Niemiecki wrak, który zatonął w 1945 roku w okolicach Kołobrzegu dostarcza Muzeum Oręża Polskiego wiele ciekawych eksponatów m.in. wydobyliśmy polską armatę z września 1939 roku a teraz niemieckie działko przeciwlotnicze Oerlikon na podstawie morskiej. Możemy pokusić się o stwierdzenie, że wydobyliśmy z morza „armatę Niepodległej” i tym samym Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu w dość oryginalny sposób zainaugurowało 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę”

,, Zapraszam wszystkich do współpracy i apeluję o pomoc w ratowaniu pamiątek po ludziach, którzy tworzyli szeroko rozumianą ,,Polską Gospodarkę Morską”, szukamy też zapomnianych lub niechcianych zabytków techniki morskiej. Interesuje nas stary sprzęt, zdjęcia, dokumenty. Działaniom naszym przyświeca idea uratowania jak największej liczby zabytków techniki morskiej”

Akcja ,,Wraki Kołobrzegu” odbywa się pod patronatem:

Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Marka Gróbarczyka oraz Starosty Kołobrzeskiego Tomasza Tamborskiego

Podwodne badania możliwe są dzięki zaangażowaniu i pomocy:

- Starostwa Powiatowego w Kołobrzegu

- Pawła Depty – Jednostka Saracen II

- Portowej Ochotniczej Straży Pożarnej „TRYTON” z Kołobrzegu

- Zakładu Robót Hydrotechnicznych i Podwodnych UW Service

- Zachodniopomorskiego Stowarzyszenia Dziedzictwo Morza

- Urzędu Morskiego w Słupsku

- Klastra Morskiego Pomorza Zachodniego

- firm Escort, Tecline, Exofin, VIP Diver,

- Muzeum Narodowego w Szczecinie

- Morskiego Ośrodka Szkoleniowego w Kołobrzegu Akademii Morskiej w Szczecinie

Na szczególne podziękowania za wkład w ratowanie zabytków techniki morskiej zasługują: Paweł Depta, Czarek Górzyński, Tomasz Kurzawski, Stanisław Domke, Robert Mikołajek, Emil Górski, Andrzej Ditrich, Sebastian Stępień, Maciej Wicik, Artur Nahajowski, Maciej Papke, Arek Siewierski ,, Woodhaven”.

APEL

Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu zaprasza do współpracy wszystkie osoby posiadające informacje o zabytkach techniki morskiej, które powinny znaleźć się w polskich muzeach.

Prosimy o kontakt: email alekost@wp.pl , tel 601402400