Kołobrzeg ze względu na swoje położenie od wieków stanowił ważny ośrodek handlowy. Podczas II wojny światowej port w Kołobrzegu był niemiecką bazą morską a od 1945 roku pełnił rolę punktu ewakuacyjnego. Od 2016 roku Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu prowadzi systematyczne badania pod kątem lokalizacji i ewidencji podwodnych stanowisk wrakowych. W 2017 roku ekipa muzealna uratowała przed zniszczeniem liczne morskie eksponaty m.in.: armatę Schneider wz.97, morską podstawę działka Oerlikon, kotwicę patentową Halla oraz elementy niemieckiej jednostki z czasów walk o Kołobrzeg.

Wszystkie pozyskane zabytki techniki morskiej zostały przez pracowników Kołobrzeskiego Skansenu Morskiego wyremontowane i udostępnione dla zwiedzających.

W 2018 roku Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu otrzymało dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Dzięki dotacji Muzeum zrealizowało projekt: ,,Wraki Kołobrzegu 2018. Rozpoznanie podwodnych stanowisk archeologicznych w ramach badań AZP”. Prace badawcze prowadzone były na wysokości Podczela (na wschód od przebadanego w 2016 roku rejonu) z pokładu jednostki hydrograficzno-pomiarowej – ECHO 2 oraz jednostki pomiarowo – nurkowej SARACEN II. Podczas prac zostały znalezione 3 nowe stanowiska wrakowe.

Również w 2018 roku Muzeum kontynuuje prace na przebadanych wcześniej stanowiskach wrakowych. W 2017 roku w ramach projektu „Wraki Kołobrzegu” pozyskano z wraku niemieckiego promu desantowego typu MFP (noszącego prawdopodobnie oznaczenie F 193), 75 mm uniwersalną armatę Schneidera wzór 1897 (produkcji francuskiej). Armaty tego typu stanowiły głównie uzbrojeniem małych okrętów oraz baterii nadbrzeżnych. Po zajęciu Polski i Francji wiele z tych armat wpadło w ręce niemieckie. Część dział Niemcy poddali modyfikacji polegającej na ustawieniu na specjalnej podstawie morskiej oraz na dodaniu nowej osłony. Wydobyte działo spoczywało właśnie na takiej zmodyfikowanej niemieckiej podstawie. Osłona sama w sobie jest dużym zaskoczeniem (nie jest znana w takiej formie z żadnych zdjęć), co może świadczyć o modyfikacji dokonanej poza fabryką: w małym warsztacie lub stoczni, czyniąc ją tym samym unikatowym rarytasem. Być może ta wyjątkowa cecha osłony pozwoli w przyszłości ostatecznie zidentyfikować odkryty wrak oraz działo. Armata pochodzi z roku 1917 i posiada numer seryjny 11712 widoczny na zamku oraz obsadzie armaty oraz bicia zakładów zbrojeniowych Puteaux pod Paryżem. Na polskie pochodzenie działa wskazuje fakt: niemiecka instrukcja obsługi promów z 1943 roku, gdzie w wykazie uzbrojenia wyszczególnione jest 75 mm armata wz.97 (Polska). Wyremontowane działo eksponowane jest w Kołobrzeskim Skansenie Morskim, gdzie możemy zobaczyć liczne zabytki techniki morskiej. Znajdują się tu również pozyskane w 2017 roku i wyremontowane elementy wraków m. in: 75 mm armata Schneider wz.97, morska podstawa do działka przeciwlotniczego Oerlikon 20 mm, kotwica patentową Halla, maszynownia z silnikiem niemieckiej jednostki pomocniczej Kriegsmarine oraz wiele innych eksponatów.

Jak mówi Aleksander Ostasz – dyrektor Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu oraz rzeczoznawca MKiDN  ,, Zapraszam wszystkich do współpracy i apeluję o pomoc w ratowaniu pamiątek po ludziach, którzy tworzyli szeroko rozumianą ,,Polską Gospodarkę Morską”, szukamy również zapomnianych lub niechcianych zabytków techniki morskiej. Chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu posiada jedyny w Polsce Skansen Morski. W Kołobrzeskim Skansenie Morskim znajdują się wyslipowane na brzeg dwa okręty wojenne: OORP „Fala”, „Władysławowo”, w całości udostępnione dla zwiedzających. Centralne miejsce w Skansenie zajmują części po legendarnym przedwojennym polskim niszczycielu ORP „Burza” m.in. Fok-maszt, 100 mm armata, wyrzutnik bomb głębinowych typu Thornycroft i wiele innych drobnych elementów. Chcemy prezentować licznie odwiedzającej nas młodzieży jak najwięcej morskich zabytków, dlatego szukamy eksponatów związanych z szeroko rozumianym morzem, szczególnie różnego rodzaju kotwic czy elementów wyposażenia jednostek pływających. Szukamy starej szalupy o wymiarach 6 x 2 m, w Skansenie mamy zamontowane jedynie puste żurawiki. Interesuje nas stary sprzęt nurkowy, pozostałości różnego rodzaju uzbrojenia morskiego, w tym torped, min lub ich elementów.  Nie mamy niczego związanego z pracami czerpalnymi, pogłębiarkami lub kafarami oraz ludźmi, którzy te prace prowadzili, nadzorowali. Interesują nas związane z w/w tematami stare zdjęcia, dokumenty, plany itp. Działaniom naszym przyświeca idea uratowania jak największej liczby zabytków techniki morskiej.”

Akcja ,,Wraki Kołobrzegu” odbywa się pod patronatem:

Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Marka Gróbarczyka oraz Starosty Kołobrzeskiego Tomasza Tamborskiego

Podwodne badania możliwe są dzięki zaangażowaniu i pomocy:

- Starostwa Powiatowego w Kołobrzegu

- Pawła Depty – Jednostka Saracen II

- Portowej Ochotniczej Straży Pożarnej „TRYTON” z Kołobrzegu

- Zakładu Robót Hydrotechnicznych i Podwodnych UW Service

- Zachodniopomorskiego Stowarzyszenia Dziedzictwo Morza

- Urzędu Morskiego w Słupsku

- Klastra Morskiego Pomorza Zachodniego

- firm Escort, Tecline, Exofin, VIP Diver,

- Muzeum Narodowego w Szczecinie

- Morskiego Ośrodka Szkoleniowego w Kołobrzegu Akademii Morskiej w Szczecinie

Na szczególne podziękowania za wkład w ratowanie zabytków techniki morskiej zasługują: Stanisław Domke, Robert Mikołajek, Emil Górski, Paweł Depta, Tomasz Kurzawski, Andrzej Ditrich, Sebastian Stępień, Maciej Wicik, Artur Nahajowski, Maciej Papke.

APEL

Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu zaprasza do współpracy wszystkie osoby posiadające informacje o zabytkach techniki morskiej, które powinny znaleźć się w polskich muzeach. Prosimy o kontakt: email alekost@wp.pl , tel 601402400