W dniu 27 czerwca 2019 r. w Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu odbyła się ceremonia przekazania zestawu lawet do przewozu moździerza 220 mm, wz.32. Uroczystość, odbywająca się pod patronatem Starosty Kołobrzeskiego Tomasza Tamborskiego rozpoczęła się od konferencji pt. „Z Polski do Norwegii, z Norwegii do Polski”, w której udział wzięli :

1. Olav Myklebust Ambasador Królestwa Norwegii
2. płk Håkon Magnus Løken attaché  Obrony Królestwa Norwegii
3. Ambasador Bogusław Winid
4. Tomasz Tamborski Starosta Kołobrzeski
5. Anna Mieczkowska Prezydent Miasta Kołobrzeg
6. gen. Harald Sunde
7. gen. Stefan Czmur
8. gen. Mieczysław Cieniuch
9. gen. bryg. Jan Dziedzic
10. ppłk. Tomasz Ogrodniczuk
11. Artur Zys Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych
12. Krystian Chmielewski Wiceprezes Zarządu Kongsberg Defence Sp. z o.o.
13. Wojciech Bartoszek Dyrektor Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy
14. dr hab. Łukasz Nadolski Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy
15. Roman Matuszewski Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
16. Poseł Marek Hok
17. Ryszard Szufel przewodniczący Rady Powiatu
18. Aleksander Ostasz Dyrektor Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu    
19. Łukasz Gładysiak adiunkt w Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu

Następnie, wszyscy uczestnicy udali się do oddziału Dzieje Oręża Polskiego, gdzie nastąpiło uroczyste odsłonięcie wózków. Po zakończeniu uroczystości i zwiedzeniu wystaw goście odwiedzili Kołobrzeski Skansen Morski oraz nowy odział Muzeum Lotnictwa i Techniki Wojskowej w Rogowie. Podczas zwiedzania odbywały się również rozmowy na temat przyszłej współpracy polsko – norweskiej, która będzie kontynuowana i z pewnością okaże się owocna dla obu stron.

Przed wybuchem II wojny światowej, Wojsko Polskie dysponowało 32 moździerzami 220 mm, wz.32, wchodzącymi w skład 1 pułku artylerii najcięższej. Niestety w 1939 roku Polska utraciła je wszystkie. Niemcy przewieźli cześć zdobytych moździerzy do Norwegii, gdzie stanowiły element systemu obrony portów Kriegsmarine. W 1945 roku wózki do transportu moździerzy zostały przez Niemców porzucone i częściowo zatopione. Przed około 10 laty w Norwegii, na głębokości 5 metrów na dnie jeziora górskiego Jernvatne koło Narwiku znaleziono trzy pełne komplety lawet do przewozu moździerzy oraz jeden pojazd amunicyjny.

Przez kilka lat ambasador RP w Oslo Stefan Czmur wraz z attaché obrony płk Jarosławem Przybysławskim podejmowali starania o wydobycie polskich wózków z dna jeziora. W roku 2013 strona polska wystąpiła do Norwegii o wydobycie i przekazanie lawet do kraju. Inicjatywę poparł ówczesny szef sztabu armii norweskiej generał Harald Sunde. Zrealizowane dzięki uprzejmości norweskich sił zbrojnych przedsięwzięcie, po wielu próbach - ze względu na bardzo trudne w tym regionie warunki pogodowe - zakończyło się sukcesem w lipcu 2014 roku.  Dzięki wsparciu i pomocy firmy Kongsberg lawety powróciły do Polski, gdzie zostały przewiezione do Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy. Dzięki porozumieniu miedzy muzeami z Bydgoszczy i Kołobrzegu, jeden z tych zestawów trafił w ramach wieloletniego wypożyczenia do Muzeum Oręża Polskiego, które od lat zabiega, aby w jego zbiorach znajdowało się jak najwięcej oryginalnych eksponatów związanych z uzbrojeniem Wojska Polskiego 1918-1939. Lawety z kołobrzeskiego Muzeum przeszły gruntowną konserwację w zakładach Artura Zysa w Plawcach pod Poznaniem przy współpracy ppłk Tomasza Ogrodniczuka z Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu i w pełni odzyskały sprawność techniczną oraz pełne zabezpieczenia przed korozją i degradacją.

Serdecznie dziękujemy rekonstruktorom z Bałtyckiego Stowarzyszenia Miłośników Historii Perun za udział w uroczystości oraz firmie GPM za wykonanie modelu moździerza 220 mm.