Transporter opancerzony Sd. Kfz. 251, znany również jako "Hanomag", był jednym z najbardziej rozpoznawalnych niemieckich pojazdów opancerzonych podczas II wojny światowej. W trakcie konfliktu wiele z tych pojazdów zostało zdobytych przez aliantów, w tym przez Wojsko Polskie. W poniższym artykule przyjrzymy się historii tych transporterów w polskiej służbie.

Powstanie Warszawskie i zdobycze powstańców
Latem 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, polscy powstańcy zdobyli dwa pojazdy wersji D. Pierwszy z nich został przejęty 14 sierpnia od Dywizji SS "Wiking". Po zdobyciu, pojazd ten trafił w ręce żołnierzy Kolumny Motorowej "Wydra" pod dowództwem por. Wacława Jastrzębowskiego "Aspiry". Ten transporter odegrał kluczową rolę 23 sierpnia, kiedy to wraz z samochodem pancernym "Kubuś" uczestniczył w ataku na Uniwersytet Warszawski. Niestety, podczas tej akcji zginął dowódca grupy szturmowej, plut. pchor. Adam Dewicz "Szary Wilk". Na jego cześć transporter nazwano "Szarym Wilkiem". Niestety, kolejna próba opanowania terenu Uniwersytetu 2 września zakończyła się niepowodzeniem. Drugi zdobyty transporter, który trafił w ręce powstańców na Placu Zamkowym na początku sierpnia, otrzymał nazwę "Starówka".

Powstanie Warszawskie, zdobyty Sd. Kfz. 251 "Szary Wilk", domena publiczna, źródło: Wikipedia
Oficerem z pistoletem MP 40 jest pierwszym dowódcą zdobytego pojazdu - Adam Dewicz ps. Szary Wilk.

Sd. Kfz. 251 w służbie 1. Armii Wojska Polskiego
W końcowym okresie wojny kilka zdobycznych transporterów Sd. Kfz. 251 znalazło się w uzbrojeniu jednostek 1 Armii Wojska Polskiego (1 AWP). Jednym z nich był pojazd, który po naprawie w 24 batalionie naprawy czołgów trafił do 5 samodzielnego dywizjonu artylerii samobieżnej.

Innymi zdobycznymi transporterami były dwa Sd. Kfz. 251, które 11 marca 1945 roku zdobyli żołnierze 7 dywizjonu artylerii samobieżnej. Po krótkim czasie naprawy, transportery te zostały oznakowane białymi orłami i wzięły udział w działaniach bojowych pod Grünthal, współdziałając z ułanami 1 Warszawskiej Samodzielnej Brygady Kawalerii. Niestety, z powodu zużycia zostały one pozostawione 8 maja pod miejscowością Basdorf.

Wzmianka o Sd. Kfz. 250
Warto również wspomnieć o jednym transporterze Sd. Kfz. 250, który służył w 13 pułku artylerii samobieżnej.

Apel
W związku z naszymi dążeniami do zgłębienia historii i dokładniejszego przedstawienia roli transporterów opancerzonych Sd. Kfz. w polskim wojsku, zwracamy się z apelem do wszystkich czytelników. Jeśli dysponujecie Państwo dodatkowymi informacjami, dokumentami czy fotografiami dotyczącymi tego tematu, bardzo byśmy chcieli się z nimi zapoznać. Wszelkie materiały, które pomogą w uzupełnieniu i wzbogaceniu naszej wiedzy na ten temat, są dla nas nieocenione.

Zainteresowane osoby prosimy o kontakt drogą mailową na adresy: muzeum@muzeum.kolobrzeg.pl oraz alekost@wp.pl. Można również skontaktować się telefonicznie pod numerem: 601 402 400.

Wasza pomoc pozwoli nam lepiej zrozumieć i przedstawić historię tych ważnych pojazdów w służbie Polski. Dziękujemy za wszelkie wsparcie i zaangażowanie w ten projekt.

Źródła:
- [Panzery z polskimi znakami] (https://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/40166?t=Panzery-z-polskimi-znakami) dostęp z dnia 11.09.2023
- [Transporter opancerzony Sd. Kfz. 251 w EMWPAEDIA] (http://www.muzeumwp.pl/emwpaedia/transporter-opancerzony-sd-kfz-251.php) dostęp z dnia 11.09.2023.
- [Powstanie Warszawskie w Wikipedia] (https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_warszawskie) dostęp z dnia 11.09.2023.