Po zimowej przerwie do Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu powrócił niemiecki półgąsienicowy transporter opancerzony Sd.Kfz.251 „Rosi”. Pojazd został dostarczony przez pana Stanisława Rojka, który osobiście wprowadził go na teren oddziału Dzieje Oręża Polskiego.

Transporter „Rosi” jest własnością Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego w Tomaszowie Mazowieckim i trafił do Kołobrzegu jako czasowy depozyt. Przed przyjazdem pojazd został dokładnie przeserwisowany przez pana Rojka, który wykonał niezbędne prace konserwacyjne oraz eksploatacyjne. Wymienione zostały drobne części takie jak łożyska, a także uzupełnione zostały płyny. Dzięki tym zabiegom pojazd jest w pełni sprawny, świetnie wyregulowany i gotowy do dalszej eksploatacji.

„Rosi” zostanie zaprezentowany mieszkańcom oraz turystom w niedzielę 16 marca w godz. 16.00–20.00 pod kołobrzeskim Ratuszem Miejskim. Wydarzenie odbędzie się w ramach obchodów 80. rocznicy walk o Kołobrzeg oraz zaślubin Polski z morzem.

Historia pojazdu

17 stycznia 1945 r., nad ranem, niemiecki transporter Sd.Kfz.251, prowadzący kolumnę różnych pojazdów wjechał na most na rzece Pilicy w Brzostówce (obecnie dzielnica Tomaszowa Mazowieckiego). W wyniku detonacji ładunków wybuchowych, zainstalowanych przez niemieckich saperów, most został zniszczony, a pojazd wraz z załogą runął do rzeki. Transporter należał do 2.  kompanii wydzielonego oddziału łączności 19. (Dolnosaksońskiej) Dywizji Pancernej. Wyprodukowany w okolicach czerwca/lipca 1944 r. brał najpewniej udział w walkach odwrotowych na Białorusi, bitwie z radziecką 2 Armią Pancerną na przedpolach Pragi koło Warszawy oraz w tłumieniu Powstania Warszawskiego. Najprawdopodobniej był to pojazd dowódcy dywizji generała porucznika Hansa Källnera. 

W 1995 r., podczas budowy nowego mostu na Pilicy, natrafiono w rzece na pancerny wrak. Dzięki inicjatywie miejscowego dziennikarza i pasjonata historii Andrzeja Kobalczyka udało się zainteresować miejscowe władze, co doprowadziło do decyzji o wydobyciu pojazdu. W 1996 roku po 8 ośmiu dniach ciężkich prac, płetwonurkowie z Klubu Archimedes z Piotrkowa Trybunalskiego wydobyli z Pilicy kompletny niemiecki półgąsienicowy opancerzony transporter piechoty typu Sd. Kfz. 251. Mimo upływu ponad 50 lat, pojazd zachował się w doskonałym stanie, łącznie z kamuflażem bojowym i numerami taktycznymi. Piotr Brzeziński ze Szczecina oprócz tych wszystkich oznaczeń znalazł wypisaną gotykiem na prawej burcie nazwę własną, nadaną przez załogę, która brzmiała „ROSI” (po polsku „Różyczka”). 

Po wstępnej konserwacji okazało się, że stan techniczny transportera pozwala na jego renowację i przywrócenie do pełnej sprawności. W październiku 1996 r. pojazd trafił do Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych w Głownie, gdzie przeszedł gruntowny, pięciomiesięczny remont. 26 lutego 1997 r. odbyła się jego pierwsza, udana jazda próbna. 

Obecnie transporter opancerzony Sd.Kfz.251 ,,Rosi” jest własnością Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego. Pod koniec 2023 roku Muzeum Pancerne w Kłaninie wraz z Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu oraz Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego zawarły porozumienie mające na celu przywrócenie transportera do stanu używalności. W Muzeum Pancernym w Kłaninie pod okiem Mateusza Delinga pojazd przeszedł specjalistyczny przegląd, po którym został poddany serwisowi oraz przywrócono mu najbardziej zbliżony do oryginału zewnętrzny kamuflaż. Pojazd w Kołobrzegu jest czasowym depozytem. 
W Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu można również zobaczyć wielkoformatową wystawę poświęconą historii Sd.Kfz. 251 „Rosi”. Ekspozycja, przygotowana przez Aleksandra Ostasza, Dyrektora Muzeum, składa się z 11 plansz (każda o wymiarach metr na metr), które szczegółowo przedstawiają odkrycie pojazdu, jego wydobycie z Pilicy, a także proces renowacji i ponownego uruchomienia transportera.

Wydarzenie jest organizowane w ramach 80. rocznicy walk o Kołobrzeg i zaślubin Polski z morzem.

Apel

Muzeum Oręża Polskiego poszukuje wszelkiego rodzaju pamiątek związanych z walkami o Kołobrzeg. Prosimy o kontakt na email: muzeum@muzeum.kolobrzeg.pl, alekost@wp.pl, tel. 601 402 400.