W sobotę, 8 marca 2025 roku, w Sali Plafonowej Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu odbyła się konferencja naukowa pt. „Walki 1. i 2. Armii Wojska Polskiego w czasie II wojny światowej”. Wydarzenie zgromadziło historyków, badaczy oraz pasjonatów historii wojskowości z całej Polski, którzy wysłuchali referatów prezentujących najnowsze ustalenia i interpretacje wydarzeń związanych z udziałem Wojska Polskiego w działaniach wojennych lat 1944-1945.

Konferencję uroczyście otworzył gospodarz spotkania, dyrektor muzeum Aleksander Ostasz, po czym rozpoczęły się wystąpienia prelegentów. Pierwszym referentem był dr Kamil Anduła z Wojskowego Biura Historycznego, który przybliżył genezę bitwy o Kołobrzeg. Piotr Brzeziński opowiedział natomiast o sytuacji wojsk niemieckich na Pomorzu w 1945 roku, co stanowiło istotne preludium do samych walk o miasto.

Duże zainteresowanie wzbudziło wystąpienie Tomasza Łowkiewicza z Grupy Rekonstrukcji Historycznej Kołobrzeg, który omówił okoliczności zdobycia lotniska w Bagiczu w marcu 1945 roku. Z kolei prof. dr hab. Maciej Franz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu analizował znaczenie zdobycia Kołobrzegu w pamięci historycznej „ludowego” Wojska Polskiego.

Dr Robert Dziemba z Muzeum Oręża Polskiego poruszył ważny temat strat ludzkich, przedstawiając liczby, fakty oraz hipotezy dotyczące żołnierzy poległych w walkach o Kołobrzeg. Po krótkiej dyskusji uczestnicy mieli okazję wysłuchać kolejnych referatów. Dr hab. Łukasz Mamert Nadolski przedstawił kontrowersyjny temat bratobójczego ognia, czyli starć pomiędzy 8. Bydgoskim Pułkiem Piechoty a Armią Czerwoną na froncie wschodnim.

Poruszające wystąpienie Zbigniewa i Krzysztofa Kopocińskich przypomniało tragiczną 80. rocznicę zbrodni wojennej popełnionej na rannych żołnierzach i personelu wojskowej służby zdrowia 2. Armii Wojska Polskiego w Horce. Natomiast dr Przemysław Benken z IPN w Szczecinie zaprezentował skomplikowaną biografię Zbigniewa Flisowskiego – żołnierza Armii Krajowej, następnie „ludowego” Wojska Polskiego, późniejszego popularyzatora walk na Pomorzu.

Aleksander Ostasz z Muzeum Oręża Polskiego wprowadził uczestników konferencji w świat archeologii pól bitewnych, omawiając eksponaty związane z walkami o Kołobrzeg zgromadzone w muzealnych zbiorach. Konferencję zakończyło wystąpienie prof. Andrzeja Ossowskiego z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, który omówił wyniki badań prowadzonych przez Polską Bazę Genetyczną Ofiar Totalitaryzmów na Pomorzu.

Każda sesja referatowa kończyła się ożywioną dyskusją, pokazując jak istotnym i nadal aktualnym tematem jest pamięć o walkach 1. i 2. Armii Wojska Polskiego podczas II wojny światowej.